 |
ภาควิชาจุลชีววิทยา
คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี |
Immunology วิทยาภูมิคุ้มกัน
เป็นศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับ กลไกการทำงานของร่างกายในการตอบสนอง และกำจัดเชื้อโรครวมทั้งสิ่งแปลกปลอมต่างๆ
ที่เข้าสู่ร่างกาย |
| Antigen สิ่งแปลกปลอมต่างๆที่เข้าสู่ร่างกาย
และกระตุ้นให้เกิดการตอบสนอง ของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย |
| Vaccine สารชีวโมเลกุลที่ผลิตมาจาก
เชื้อโรคหรือเชื้อโรคที่ทำให้อ่อนฤทธิ์ลง มีฤทธิ์ในการกระตุ้น
ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเพื่อนำไปสู่การป้องกันโรค |
| Antibody สารน้ำที่เป็นพวกไกลโคโปรตีน
สร้างมาจากเม็ดเลือดขาวชนิด B lymphocyte ในร่างกายทำหน้าที่ในการจับ
และทำลายสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกาย |
| Cluster
of differentiation (CD) กลุ่มของโปรตีนผิวเซลล์
ที่ใช้ในการจัดจำแนกกลุ่มเซลล์ ในระบบภูมิคุ้มกันออกจากกัน |
| แบคทีเรียแลคติก: กลุ่มของจุลินทรีย์แกรมบวก
ไม่สร้างสปอร์ ที่สามารถผลิตกรดแลคติกจากน้ำตาล ได้แก่จุลินทรีย์กลุ่มแลคโตบาซิลลัล
(lactobacillus) เพดิโอคอคคัส (pediococcus) เสตร็บโตคอคคัส (Streptococcus)
เป็นต้น |
| แบคทีเรีย
(Bacteria): กลุ่มของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก
ที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า มีรูปร่างแบบแท่ง กลม
หรือเป็นเกลียว บางชนิดเป็นสาเหตุของโรคต่างๆ ในคน พืช และสัตว์
บางชนิดมีประโยชน์ในการผลิตยา สารอาหาร หรือสารอื่นๆ ที่ใช้ในอุตสาหกรรม |
| เอนไซม์
(enzyme): เป็นโปรตีนที่ทำหน้าที่ เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาทางชีวเคมี
แต่ไม่ทำให้ทิศทางหรือธรรมชาติของปฏิกิริยาเปลี่ยนแปลง |
| ไวรัส
(virus): เป็นจุลินทรีย์ที่มีขนาดเล็กมาก
ที่สามารถเพิ่มจำนวนในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่เป็นเจ้าบ้าน
มีโครงสร้างหลักประกอบด้วย ดีเอนเอ (DNA) หรือ อาร์เอนเอ
(RNA) ที่ห่อหุ้มด้วยโมเลกุลของโปรตีน โดยมากมักเป็นสาเหตุของโรคหลายชนิด |
| โปรไบโอติก (probiotic) เป็นจุลินทรีย์ที่มีชีวิต
ที่เมื่อสิ่งมีชีวิตได้รับในปริมาณที่พอเพียง จะมีประโยชน์ด้านสุขภาพ |
| จุลินทรีย์ (micro-organism) หมายถึงสิ่งมีชีวิตซึ่งส่วนใหญ่
มีขนาดเล็กมากจนมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น ที่อาจมีโทษหรือมีประโยชน์ต่อเราก็ได้
แบ่งออกได้เป็น 4 ชนิดใหญ่ๆ คือ ไวรัส, ราหรือยีสต์, แบคทีเรีย
และพาราไซต์ |
| พันธุวิศวกรรม: เป็นกระบวนการที่เจาะจงเลือกหน่วยพันธุกรรมบางตัว
ของสิ่งมีชีวิตชนิดใดชนิดหนึ่ง (ไม่ว่าจะเป็นพืช สัตว์ หรือจุลินทรีย์)
และนำไปใส่ในสิ่งมีชีวิตอีกประเภทหนึ่ง เพื่อทำให้เกิดลักษณะพิเศษที่ต้องการ |
| GMP (Good
Manufacturing Practice) หรือ
หลักเกณฑ์แลวิธีการที่ดีในการผลิต เป็นระบบการจัดการ และควบคุมการผลิตอาหาร
ให้ปลอดภัยต่อการบริโภคว่าด้วยสุขลักษณะทั่วไป จัดเป็นระบบหรือโปรแกรมพื้นฐาน
ที่ผู้ผลิตอาหารจำเป็นต้องดำเนินการ |
| HACCP (Hazard
Analysis and Critical Control Point) ระบบการวิเคราะห์อันตราย
และจุดวิกฤตที่ต้องควบคุม เป็นการจัดการควบคุมกระบวนการผลิต (Process
control) โดยเน้นการจัดการ จุดที่ได้มีการวิเคราะห์แล้วว่าเป็นจุดที่สำคัญ
หรือวิกฤตในการควบคุมอันตรายไม่ให้ไปสู่ผู้บริโภค |
| Biodiversity ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต |
| Biotransformation,
Bioconversion คือการเปลี่ยนแปลงสสารโดยกระบวนการทางชีวภาพ
เช่นการใช้จุลินทรีย์จำพวกยีสต์ เพื่อเปลี่ยนน้ำตาลให้เป็นแอลกอฮอล์
หรือการใช้แบคทีเรียเปลี่ยนแป้งเป็นผงชูรสเป็นต้น |
| Bioreactor,
Fermentor คือถังปฏิกรชีวภาพหรือเรียกสั้นๆ
ว่าถังหมัก หมายถึงภาชนะที่ใช้เลี้ยงจุลินทรีย์ โดยจะมีสารอาหารที่จำเป็นบรรจุอยู่ภายใน
พร้อมทั้งมีระบบควบคุมสภาพแวดล้อม ให้เหมาะสม่อการเจริญของจุลินทรีย์นั้นๆ |
